نقد فیلم کتاب سبز 2018

به نام خالق اسکورسیزی

روند نژاد پرستی اینگونه شده است که باید به شکلی وارونه بیان شود.
بعد از سالیان طولانی که در آن سیاهوستان مورد تحقیر و پس زدگی از سوی سفید پوستان قرار گرفته اند، نوبت به آن رسیده که  سیاهپوستان با قدرت سینما و البته با کمک نامحسوس اسکار انتقام خود را بگیرند.
کتاب سبز فیلمی است در قعر اینگونه انتقام که حتی نامحسوس بودن را هم نمیداند، زور میزند که جایزه ی خودش را بگیرد در این را هم از مواردی چون نژاد پرستی و کمی پیانو کار خودش را پیش میبرد.
فیلم اینگونه است که فردی به شدت نژاد پرست در قصه وجود دارد که نژاد پرستی اش با انداختن دو لیوان در سطل آشغال نشان داده میشود، و در همین حرکت خلاصه میشود. خانواده ای که در کنارش وجود دارد ماهیت خانواده پیدا نمی‌کنند. این به اصطلاح خانواده به یک دورهمی کوتاه و تلویزیون دیدن و در طول فیلم سر میز غذا نشستن خلاصه میشود. آنها هم دیدگاهشان روی هوا است نه نژاد پرست هستند و نه معلوم است نقش آنها در فیلم چیست؟ صرفا دور هم جمع میشوند و گاهی نامه میخوانند و بیهوده میخندند، حتی روابط خانوادگی بین آنها تعریف نمیشود. خانواده یک مرد نژاد پرست و بیکار است که کارش در اتدا تعریف نشده رها میشود، صرفا در ابتدا یک بار نشان داده میشود که در آن دعوایی بی سر و ته شکل میگیرد و نقش اول فیلم فردی را کتک میزند.
این زد و خورد معنا نمیگیرد و در همان ده دقیقه ابتدایی فیلم جانش را از دست میدهد. در این میان بازیگر اصلی کمی ادعای زرنگ بودن از خود را در قاب مدیوم دوربین نشان میدهد که پس از ماجرای بی کار شدنش تمامش را از دست میدهد. داستان قصد دارد کمی اتصال ناقص به مافیا بزند که به هیچ وجه نمیتواند به طوری که اگر این تیکه از داستان را از فیلم حذف کنیم شاهد هیچ تغییری در روند داستان نخواهیم بود. بایگر نقش اصلی ادای نژاد پرستی را نصفه و نیمه در می آورد اما در داستان نمیتواند تحول اش را به درستی نشان دهد، او پس از یافتن یک شغل اجباری و کار کردن برای یک سیاهپوست در روز اول به کلی دیگاهش را از دست میدهد و موضع مثبتی نسبت به سیاهپوستان نشان میدهد. برای سیاهپوتی میجنگد و  از او به شدت دفاع میکند.
در کنار این مرد یک زن وجود دارد که گویا هسمر اوست و کمی در ابتدای فیلم معرفی میشود و موضع کوچک او که نژاد پرست نیست هم میتوان از لابلای حرف ها و حرکاتش بیرون کشید. او اما بعد از چند دیالوگ در ابتدای فیلم در آن جمعیت بزرگ خانوادگی گم میشود و عشقش به مرد و نگرانی هایش برای او در این سفر، بیهود دست و پا میزند.
شاید اینگونه مینمایاند که این زن دلیل قبول کردن این شغل توسط مرد بوده و تمام این سختی کشیدن ها در طی فیلم به خاطر خانواده است، اما با کمی دقت میتوان این موضوع را دریافت که دلیل قبول کردن این شغل توسط مرد تنها پول بوده است و او به دنبال مبلغ زیادی است که در این بین به او خواهد رسید، او نه تنها دغدغه ی زندگی ندارد بلکه حتی بلد نیست چگونه نژاد پرست باشد و خودش را کمی استوار نشان دهد.
در فیلم سیاهپوستی وجود دارد به شدت آدمی محافظ کار است و بلد است چگونه درست زندگی کند. او که به هیچ وجه رابطه ای با موسیقی ندارد ولی به شدت خودش را روی پیانو می‌اندازد و مدام در حال سفر است اما تمام معرفی اش قرار است در صندلی عقب ماشین صورت بگیرد. انگار که تمام دنیای فیلمساز در همان صندلی عقب خلاصه میشود. او طوری معرفی میشود که انگار به این سفر ها دل میدهد که بتواند در مکان هایی که او را نمیپزیرند هم اجرا داشته باشد و فرهنگ جامعه را گسترش دهد، اما در واقع تمام دغدغه ی او نخوردن مرغ سخاری و نواختن پیانوی خاص خودش است و نه چیزی بیش از این.
فیلم کاری به موسیقی ندارد و مسعله اش نشان دادن انسان های سفید پوست به صورت وحشی است. فقط یکی از آنها به صورت شانسی درست نشان داده میشود که آن هم پلیس انتهای فیلم است در جاده ی برفی.
حتی شخصیت اول فیلم هم سفید پوستی پست و ناچیز است و در انتها هم با اداهایی که در می‌آورد سعی دارد نشان دهد که دیگر نژاد پرست نیست، اما او بدون سیر کردن زندگی و به صورت دقیقه ای تغییر می یابد و جهت خودش را رو به نژاد های دیگر مثبت نشان میدهد. به همین دلیل است که این تغییر نگاه خالی از حس است و غیر قابل باور برای مخاطب و حتی برای خانواده خودش که روی میز زندگی میکنند.
در کنار این دو نفر در طول سفر، دو همنواز هم تقریبا وجود دارند که از شدت پرداخت نشدن به آنها میتوان از فیلم حذف شده و همان دو نفر به شعار های خود از قبیل: زندگی سیاه و درون سیاه و... ادامه دهند.
دوربین این فیلم نما را تعریف نمیکند حس هارا هم نمیتواند نشان دهد، کمی سعی دارد حرکات جدیدی از خود در بیاورد که با تدوین خرابب آنها هم معلوم نمیشود در فیلم چه خبر است. 
فیلم به شدت در گفتمان ضعیف است. در نهایت خودش را پشت رنگ ها پنهان میکند.
حتی در پایان به شخصیت ساهپوست خودش هم رحم نمیکند و او هم از تمام ارزش های خودش میگذرد و از کوره در میرود.
اما این فیلم را میتوان قابل تحمل ترین فیلم در بین نامزدان اسکار دانست که بتوان جایزه را به او داد. ارزش دیدن را دارد ولی ارزش فریب خوردن را ندارد.


منتقد: کیان زندی
نمره ارزیابی: 0/10